شب یلدا، که آن را با نام شب چله هم میشناسیم یکی از کهنترین جشنهای ایرانی محسوب میشود که سابقه زیادی دارد. شب یلدا آخرین شب پاییز است که به عنوان طولانیترین شب سال مشهور بوده و همین طولانی بودن آن در مقایسه با دیگر شبهای سال سبب شده تا افراد این شب را جشن بگیرند. جالب است بدانید که سابقه جشن گرفتن شب یلدا به قبل از ورود اسلام به ایران باز میگردد.
این شب یک دلیل بسیار خوب برای دورهمی اعضای فامیل است. شب یلدا آداب و رسوم خاص خود را دارد و از خوراکیهای خاصی هم استفاده میشود. در خصوص شب یلدا و تاریخچه آن جالب است بدانید که در گذشته به این شب، شب زایش خورشید هم گفته میشد زیرا مردم آن زمان معتقد بودند که در این شب خورشید از نو و قدرتمندتر متولد میشود.
مردم در قدیم غروب آفتاب را به جشن و پایکوبی سپری میکردند و تا طلوع آفتاب منتظر بوده و هنگام طلوع، این طلوع خورشید نو را به یکدیگر تبریک میگفتند. استفاده از خوراکیهای خاص در شب یلدا از گذشته وجود داشته و امروزه هم شاهد آن هستیم. در این مقاله قصد داریم تا به توضیح بیشتر در خصوص خوراکیهای شب یلدا بپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد شب یلدا و خوراکیهای آن با ما همراه باشید.
ایده های خرید کادو یلدایی را در مقالات دیگر ایدرا بخوانید.
لیست خوراکی های شب یلدا کدامند؟
غذاهای مرسوم در شب یلدا
در خصوص خوراکی های شب یلدا و غذاهای مرسوم در شب یلدا در ابتدا بهتر است به این نکته اشاره کنیم که مردمان هر یک از مناطق ایران ذائقه غذایی و غذاهای سنتی خاص خود را دارند، این موضوع سبب شده تا سفره یلدا در شهرهای مختلف تفاوتهای جزئی با یکدیگر داشته باشد با این وجود بخش اعظمی از غذاها مشابه است که در ادامه به توضیح بیشتر در خصوص آنها میپردازیم.
۱ ) مرغ شکم پر :
این غذا را میتوان یکی از غذاهای خوشمزه و البته مجلسی ایرانی دانست که همواره طرفداران خاص خود را در جشنها و دورهمیها دارد. لذیذ بودن مرغ شکم پر آن را به یکی از گزینههای اصلی برای شام شب یلدا تبدیل کرده است. برای تهیه این غذا هم از مخلفاتی نظیر سبزیحات تازه و معطر استفاده میشود که عطر و طعم بینظیری به آن میبخشد. به طور کلی علاوه بر خوشمزه بودن از ارزش غذایی بالایی هم برخوردار است.
۲ ) خورشت فسنجون :
فسنجان یا همان خورشت فسنجون را میتوان غذای شب یلدا در قدیم دانست که استفاده از ان امروزه هم رواج زیادی دارد. برای تهیه این خورشت خوشمزه از گوشت اردک استفاده میشود و برخی افراد هم گوشت قلقلی به آن اضافه میکنند. این غذای خوشمزه و مغذی را میتوانید به عنوان شام یلدایی خود استفاده کنید.
۳ ) رشته پلو :
رشته پلو یکی دیگر از غذاهای اصیل ایرانی است که بیشتر در اعیاد و جشنهایی نظیر شب یلدا پخته میشود. رشته پلو غذایی دارای طبع نسبتاً گرم است و این طبع گرم آن را برای شب یلدا که شروع فصل زمستان است مناسب میکند. رشته پلو را معمولاً با گوشت قلقلی یا مرغ سرو میکنند.
۴ ) انار پلو :
انار پلو یک غذای اصیل ایرانی است که میتوان آن را غذای شب یلدا در قدیم دانست. برای تهیه این غذا از انار خوش رنگ استفاده میشود که نماد شب یلدا محسوب میشود. همین مورد انار پلو را به یکی از بهترین گزینهها برای شام یلدایی تبدیل کرده است.
طرز تهیه پیراشکی گوشت را در مقالات دیگر ما دنبال کنید.
میوههای مناسب شب یلدا
هندوانه :
یکی از اصلیترین ترکیبات سفره شب یلدا، هندوانههای سرخ و شیرین است که آن را میتوان نمادی از حرارت تابستان در دل زمستان دانست. بهتر است بدانید خوردن هندوانه به عنوان خوراکی برای شب یلدا یک باور باستانی حکیمانه دارد. در گذشته مردم معتقد بودند که خوردن هندوانه در شب یلدا سبب میشود تا افراد خانواده در زمستان پیش رو از شر بیماری در امان باشند.
انار :
از انار به عنوان یک میوه مقدس و بهشتی یاد میشده که این باور از گذشته تا به امروزه وجود دارد. در گذشته مردم دانههای انار را نمادی از برکت و باروری میدانستند و رنگ قرمز انار را هم نمادی از خورشید، شادی و زایش میدانستند. به همین دلیل معتقد بودند که خوردن انار در شب یلدا سبب میشود تا افراد خانواده انرژی تازه و جانی دوباره بگیرند.
امروزه هم ثابت شده است که ویتأمین سی و آنتی اکسیدانهای موجود در انار سبب میشود تا از سلولهای بدن در مقابل پیری محافظت شود. بنابراین اگر میخواهید جوان بمانید خوردن انار را فراموش نکنید.
کدو :
کدو هم در لیست خوراکی های شب یلدا وجود دارد، اما امروزه در سفرههای یلدایی کمتر دیده میشود. در گذشته از کدو برای تهیه خوراکیهای مخصوصی برای شب یلدا استفاده میشد که از جمله این خوراکیها میتوان به آش کدو و انواع خورش کدو اشاره کرد. خورشت کدو بسیار خوشمزه و مقوی محسوب میشود که در نقاط مختلف کشور با دستور پختهای متفاوتی تهیه میشود. آنتی اکسیدانهای مفید موجود در کدو آن را به یک خوراکی مغذی تبدیل کرده است.
از دیگر میوههای مناسب برای شب یلدا هم میتوان به سیب، لبو، شلغم، و دیگر میوههای فصل اشاره کرد.
تنقلات
تنقلات را میتوان یکی از خوشمزهترین خوراکیهای موجود در لیست خوراکی های یلدا دانست. تنقلات شب یلدا تنوع بسیار بالایی هم دارند و رنگ تازهای به سفرههای یلدایی میبخشند. از جمله این تنقلات میتوان به آجیلها نظیر انواع تخمه، مغز بادام، فندق، پسته و. . اشاره کرد.
میوههای خشک استفاده شده در شب یلدا هم در لیست تنقلات این شب قرار دارند که از جمله میوههای خشک مناسب برای شب یلدا میتوان به انجیر، مویز، کشمش، برگ هلو و. . اشاره کرد. استفاده از تنقلات دیگری نظیر شاهدانه، گندم برشته یا گندمک، نخود برشته، برنجک، و … هم در شب یلدا رواج دارد. برای گذاشتن تنقلات در سفره یلدایی ایدههای زیادی وجود دارد به عنوان مثال با ریختن این تنقلاتها در یک تنقلات خوری زیبا یا اردو خوری میتوانید سفره یلدایی خود را تزئین کنید.
دسرهای مناسب
در بین خوراکیهای شب یلدا دسرهای خوشمزه زیادی وجود دارد مانند دسر پاناکوتا ( طرز تهیه دسر پاناکوتا ). در ادامه به توضیح بیشتر در مورد برخی از دسرهای مناسب شب یلدا که استفاده از آنها رواج بیشتری دارد میپردازیم.
باسلوق با گردو :
یکی از پر کاربردترین و البته خوشمزهترین خوراکیهای است که در بیشتر جشنها از جمله شب یلدا استفاده میشود و به راحتی میتوان آن را در خانه تهیه کرد. بافت باسلوق نرم است و بهترین گزینه برای میل کردن با چایی محسوب میشود. برای درست کردن آن کافی است که نشاسته گندم را با آب سرد مخلوط کنید تا کاملاً حل شود. سپس به محلول درست شده اجازه دهید تا به مدت ده دقیقه بماند، سپس داخل قابلمهای یک لیوان آب را به همراه جوهر لیمو اضافه کرده و کم کم شکر را به آن اضافه کنید و بر روی حرارت متوسط اجازه دهید تا با یکدیگر ترکیب شوند. پس از حل شدن شکر در آب محلول نشاسته را به محتویات قابلمه اضافه کنید و هم بزنید تا به قوام برسد، مواد باسلوق شما آماده است. مواد را قالبگیری کرده و با سلیقه خود در یک رولت خوری زیبا تزئین کنید.
کیک انار یلدایی :
کیک یکی ار دسرهای خوشمزه است که سبک اناری آن میتوان خوراکی شب یلدا باشد. برای تهیه در ابتدا لازم است یک کیک ساده را تهیه کنید. سپس با استفاده از سس مخصوص اناز یا دانههای انار کیک خود را تزئین کرده تا یک کیک مخصوص برای جشن شب یلدا شود.
راحت الحلقوم :
راحت الحلقوم که برخی آن را با نام لوکوم میشناسند یک شیرینی ترکی است که در بین ایرانیها محبوبیت زیادی دارد. این دسر در انواع مختلف با طعمهای متفاوتی تهیه میشود. در ترکیبات راحت الحلقوم میتوان از آجیلهای مختلف نظیر پسته استفاده کرد. به جای پسته میتوان از دانههای انار برای تهیه راحت الحلقوم استفاده کرد که آن را به یک خوراکی مخصوص شب یلدا تبدیل میکند.
به طور کلی بیشتر دسرهایی برای شب یلدا توصیه میشوند که به نوعی دارای نشانهای از این شب و جشن آن باشند. در توضیح بیشتر میتوان به این مورد اشاره کرد که دسرهای مختلف را با دانههای انار تزئین کنید یا اینکه آنها را به شکل هندوانه تهیه کرده تا یک دسر مخصوص برای شب یلدا محسوب شوند. از دیگر دسرهای مناسب برای شب یلدا میتوان به این موارد اشاره کرد: فرنی بستنی با تزئین یلدایی، کوکی انار، شکلات هنداونهای، کاپ کیک انار، تارت انار، کیک رولت هندوانهای و.. .
به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در خصوص شب یلدا و خوراکیهای شب یلدا پرداختیم. دانستید که یلدا به طولانیترین شب سال معروف است و از گذشتههای بسیار دور این شب جشن گرفته میشده است. شب یلدا یک جشن ایرانی و باستانی محسوب میشود و آداب و رسوم خاص خود را دارد. از جمله این آداب و رسوم هم میتوان به خوراکیهای خاصی اشاره کرد که در این شب سفرههای یلدایی را رنگین میکنند.